April 2004
Lieve/beste familieleden,
Hierbij ontvangt U het “voorjaarsbulletin” van dit jaar. Het bulletin dat zich vooral zal richten op de in het najaar te houden Familiedag. Verder weer de gebruikelijke onderwerpen, voor zover daarvoor interessant materiaal is aangeleverd, respectievelijk gevonden. Hopelijk weer voldoende leesstof om enkele prettige ogenblikken van afleiding mee te beleven.
Voorwoord Redactie.
Jammer genoeg heeft de oproep, geplaatst in het vorig Nieuwsbulletin, aan de “jongere garde” van de familie geen reactie opgeleverd. Noch een aanmelding om zitting te nemen in de redactie, noch copy voor het Bulletin mochten we ontvangen. Wat is de reden daarvan? Wordt het Bulletin door de jongeren niet gelezen, of is men te bescheiden? Laten we voorlopig maar van het laatste uitgaan. Dus zal de redactie zelf jongeren moeten trachten te actieveren.
Gelukkig ontvingen we ook nu weer verschillende reacties naar aanleiding van de inhoud van het vorig Bulletin, waardoor vastgesteld kan worden dat critisch en inventief kennis wordt genomen van de aangeboden artikelen.
Conclusie is dus duidelijk: wij gaan rustig op de ingeslagen weg voort, ook al is het altijd weer een hele klus een zinvolle invulling van het Bulletin te realiseren!
Er zijn twee veranderingen in de opzet van het Bulletin gemaakt. Allereerst is de lay-out van de kop gewijzigd. Verder wordt geen gebruik meer gemaakt van het Word-Perfect programma maar bedienen wij ons van Word, het programma dat langzamer-hand door de meesten gebruikt wordt.
De volgende onderwerpen komen in dit Bulletin aan de orde:
- Bestuursmededelingen
- Familiedag 2004
- Financiën
- Familieberichten/-reacties
- Bijzondere aanwinsten
- Fotogalerij
- Gilde Goud- en Zilversmeden in Groningen (deel 6: Slot)
Bestuursmededelingen
Reitze van Giffen (Wassenaar) heeft in Januari formeel de functie van penningmeester van de Stichting overgedragen aan Kees en Coby van den Berg-van Giffen (Wassenaar). Reitze is bereid gevonden om als gewoon lid de werkzaamheden van het bestuur te blijven ondersteunen.
Het bestuur heeft besloten op 6 November 2004 weer een Familiedagte organiseren. Voor verdere mededelingen zie hieronder bij Familiedag 2004.
Familiedag
De Familiedag zal worden gehouden op 6 November 2004 in het Restaurant “Groot Kievitsdal”, vlak bij Hilversum (formeel gelegen in de gemeente Baarn). Het is zowel per auto (zie bijgevoegd kaartje) als met het openbaar gemakkelijk te bereiken. Vanaf Centraal Station Hilversum rijden twee buslijnen naar een halte voor het restaurant Groot Kievitsdal. Bus 70 (richting Amersfoort) vertrekt om 10.55 uur met aankomst voor het gebouw 11.05 uur, terwijl bus 59 (richting Zeist) vertrekt om 10.42 uur en arriveert bij Groot Kievitsdal om 10.54 uur.
Behalve een ruime, gezellig uitziende en keurig ingerichte vergaderzaal, hebben we ook de beschikking over een – goed van de vergaderruimte afgeschermde – bowlingruimte met 6 banen. Verder zal er een hoek worden ingericht met video mogelijkheden, zodat ook voor de kleinsten voldoende vermaak is te regelen.
Het programma ziet er als volgt uit:
11.00 uur: Ontvangst met koffie/thee dan wel frisdranken en een Petit Four
12.00 uur: Aperatief uit Hollands assortiment, aangekleed met nootjes, zoute koekjes e.d.
12.30 uur: Voor de lunch zal een half uurtje worden ingeruimd voor een presentatie van familiefoto’s op een groot scherm. Deze oude foto’s zullen door Klaas en Hans worden toegelicht.
13.00 uur: Koffietafelbuffet de Luxe (diverse soorten brood, soep, pasteitje en voor de kinderen kroket, fruit)
14.30 uur: Gezellig samenzijn
16.00 uur: Sluiting
De kosten bedragen:
- voor volwassenen € 25,00
- voor kinderen (tot en met 12 jaar) € 12,50
Wat na de lunch nog individueel genuttigd wordt moet afzonderlijk worden afgerekend. De betalingen daarbij vinden plaats via consumptiemunten (€ 2.25 per stuk, waarvan 2 gratis pp) die bij één van de bestuursleden te koop zullen zijn.
De laatste – up to date bijgewerkte – stamboom zal aan de deelnemers van de familiedag gratis ter beschikking worden gesteld.
Behalve een routekaartje treft U bijgevoegd een aanmeldingsformulier aan. Wij zouden het bijzonder op prijs stellen indien U zo spoedig mogelijk (doch uiterlijk 31 Mei a.s.) dit formulier ingevuld aan de secretaris zou willen retourneren. En uiteraard de daaraan verbonden kosten aan de penningmeester te willen voldoen. Diegenen die niet in Nederland wonen maar wel de familiedag willen bezoeken worden verzocht de deelnamekosten contant te voldoen.
Het boekje over Esinge (zie vorig Bulletin) zal ter inzage liggen. Er kan voor bestellingen worden ingetekend.
Financiën
Verslag Kascommissie
De kascommissie (bestaande uit David van Giffen en Kees van den Berg) hebben de boeken over 2003 gecontroleerd en accoord bevonden. Zij stelde voor de penningmeester (Reitze van Giffen uit Wassenaar) te déchargeren en voor het gevoerde beleid dank te zeggen. En dat advies id door het bestuur overgenomen.
Vervolgens heeft Reitze de functie van penningmeester overge-dragen aan Kees v.d. Berg en zijn vrouw Coby v.d. Berg-v. Giffen (Wassenaar).
Financieel overzicht
Gedateerd 24 Februari 2004 is van Reitze ontvangen de de Financiële verantwoording Stichting Familie van Giffen over het jaar 2003 waaruit blijkt dat het jaar 2003 is afgesloten met een batig saldo van € 1059,62. Opvallend is dat er practisch geen kosten zijn gemaakt.
Gironummer en financieel adres
Ook na de overdracht van de functie van penningmeester aan Kees en Coby v.d. Berg- van Giffen blijft get gironummer van de Stichting 82 86 076 t.n.v. “Stichting Familie van Giffen”.
Betaling door leden uit het “buitenland”
“Buitenlanders” (diegenen die niet in €-landen wonen) worden verzocht betalingen t.b.v. de Stichting zo veel mogelijk contant te laten plaats vinden.
Familieberichten/reacties
Op 13 October 2003 is geboren Esmee Anna Ibolya Muntinga, na Foekje, Tess, Zaza, Meret en Sophia het zesde kind van Maarten Muntinga, geboren 1946 (zoon van Foekje van Giffen en Jan Muntinga). De moeder heet Nina van der Hoeven.Anders dan in het vorig Bulletin vermeld is David Flud van Giffen op 21 Maart 2003 (in Baarn) niet getrouwd met Corrie Huls, maar met Corrie Ringlever.
Bijzondere aanwinsten
Naar aanleiding van de, in het vorige Nieuwsbulletin beschreven, anecdote, betrekking hebbende op ds Lambertus van Giffen, heeft Lysbeth Croiset van Uchelen-Brouwer (den Haag) laten weten dat zij van haar man, Beitj Croiset van Uchelen, zoon van Anna Geertruida Johanna Wilhelmina van Giffen (1890 tot 1960), indertijd heeft gekregen een zilveren koffiekan op zilveren voet met verwarmingsbakje met kousje waarop een inscriptie staat die als volgt luidt: “Ter nagedachtenis der 40-jarige Evangelie bediening van Ds. L. van Giffen te Wijckel, 5 Dec. 1869 door Leden der Gemeente en enkele Belangstellenden”.
Deze kan wordt door Lysbeth nog regelmatig gebruikt bij speciale gelegenheden.
Joyce van Giffen-Pleysier (Overveen) liep bij de Slegte aan tegen een oud jubileumboekje van het Gezelschap “Frisia”, onderdeel van de Studentenvereniging “Vindicat” in Groningen. Het eeuwfeestboekje (bijna helemaal in het Fries geschreven) is volgens Klaas van Giffen een feest om te lezen! In dit boekje wordt aandacht besteed aan een avond met Waling Dijkstra (de grootvader van Noek van Giffen-Dijkstra, Hilversum) in 1885. Daarover is het volgende te lezen: “Nou en ek in lettere jierren wirde foardrachten yn it Frysk holden. Waling Dijkstra, bikend troch syn “Winterjounenocht” kaem yn 1882 en ek in letter jierren mei syn foardrachten. De “Vox Studiosorum” fen Tongersdei 19 Maart skriuwt:Zaterdag j.l. trad de heer Waling Dijkstra op in de grote bovenzaal van de Harmonie. 25 Jaar was het geleden dat hij met zijn Winterjounen-ochten begon en men wilde ook hier dat jubileum niet onopgemerkt laten voorbijgaan. Nadat hij zijn voordracht had gehouden, was de geliefde spreker de gast van het Studentengezelschap Frisia, waar ook de andere gezelschappen waren vertegenwoordigd door hen, die een woord van hulde brachten aan hem en aan zijn gastvrouw. Toen de Heer Waling Dijkstra de zaal verliet om zijn hoofd ter ruate te leggen, gingen allen uiteen met de gedachte, dat Frisia een man bezit, zoals ook de andere gezelschappen mochten wenschen”.
“Het Loodje Leggen”
Onder dit hoofd werd – van de hand van H.M. Lups – in “Ons Erfgoed” (nr 4, Juli-Augustus 2003, blz 67) het volgende – genealogisch interessante – artikeltje aangetroffen.
Op een internetsite kwam ik een studieopdracht tegen naar aanleiding van de term “het loodje leggen”. De oorsprong van deze term kende men niet, maar een suggestie was dat het met schieten en oorlog te maken had: het omleggen van een tegen-stander door een loden kogel. Het Woordenboek der Nederlandse taal vermeld dat loodjes oorspronkelijk penningen waren die voor allerlei doeleinden werden gebruikt. Verder zegt het: Een loodje, tegen overlegging waarvan geld ontvangen kan worden, zal oorspronkelijk ook bedoeld zijn in de uitdrukking ‘het loodje moeten leggen’ (vroeger ook schieten), de schade moeten lijden, aan het kortste eind trekken. In Zes lezingen over het Veembedrijf door H.H. van Dan A.Czn. kwam ik een verklaring tegen die mij meer plausibel lijkt en die ik gaarne doorgeef.
“Uit de begintijd van de gilden, toen deze nog een sterke godsdienstige ondergrond hadden, hoorde tot de taken van de gildebroeders onder meer het laten lezen van zielemissen en het brengen van de laatste eer aan gestorven gildebroeders en –zusters.
Wie zich aan deze verplichting onttrok, werd volgens de uitgevaardigde keuren met hoge boeten gestraft. Nu en dan ontbraken bij dezen laatste gang wel eens enige broeders, want heel groot was de lust niet om de ordinarii werckkleederen, wanneer men aan de arbeid was, of het gecouleerde kleed, ten tijde van ontspanning aangeschoten, te verwisselen tegen de door de piëteit voorgeschreven dracht van swarte kleedye en lange donkere rouwmantel.
Toen dit wegblijven echter te grote afmetingen begon aan te nemen, werd de gildeknecht naar het sterfhuis gezonden om de deelnemers aan deze vriendendienst een loodje uit te reiken, dat na afloop van de plechtigheid aan overluiden moest worden ingeleverd. Zoo kon worden nagegaan, wie zijn verplichtingen al of niet was nagekomen.”
Merkwaardig is, dat de uitdrukking “hij heeft het loodje gelegd” aan dit oude gildegebruik in ontleend.
In het najaar 2003 hebben Rienk Wegener Sleeswijk en Hans van Giffen (Bosch en Duin) het gehucht – zo mag je dat gerust wel noemen – Ferweerd in het Noord-westen van Groningen bezocht. We wilden graag eens met eigen ogen zien in welke gemeente Ds. Lambertus van Giffen zijn laatste jaren heeft doorgebracht. Bij het zien van het plaatsje Ferweerd en het kleine kerkje heeft ons niet met een vrolijk en blij gevoel naar huis laten terugkeren. Positief aan dit bezoekje was overigens wel dat we op het kerkhof de graven met de – gedeeltelijk gebroken – grafstenen hebben terug gevonden. Conclusie: hij en zijn vrouw Beitj v. Giffen-Doedes Breuning zijn dus wel in Ferweerd begraven.
Fotogalerij
Zo gezellig kan de familiedag zijn! Dit is een sfeerplaatje van de eerste familiedag, in 1998 gehouden in Schaarsberg. Verzameld rond de “stamboom”, de eerste versie door Klaas van Giffen (Overveen) vervaardigd. Van links naar rechts: achter de tafel: ?, Cootje Bok-v. Giffen, Jarko v. Giffen, vrouw van Arend v. Giffen, Coby van den Berg-v. Giffen, Arend v. Giffen met zijn zoontje Wietse, Errit Sytsema, op de achtergrond vier personen die niet goed te herkennen zijn. Rechts onder: Tamira Barendregt en haar moeder Cornelie Barendregt-v. Giffen, met daar achter Kees v.d. Berg.
Gilde Goud- en Zilversmeden in Groningen (deel 6: slot)
Huis vol Goudsmidstraditie
Groningsche Volksalmanak
(Minke A. de Visser)
In het jaar 1938 schonk de weduwe van den Heer C.R. Ruding aan het Groninger Museum de goudsmidswerkplaats met de vele oude modellen die hij zo veel jaren koesterde.
Hij woonde in het pand Akerkhof hoek Lutkenieuwstraat (Oostzijde). In dit pand hebben eeuwen lang zilversmeden hun werkplaats gehad.
In 1498 “de goltsmit” Arp en later de bekende goudsmid families “Rosevelt” en “van Giffen”.
Het pand wordt in 1506 door de zoon Geert Arpes verkocht aan de voogden van de Akerk. Wie er in dat huis hebben gewoond tot 1645 is onbekend. In dat jaar is het in handen van Roelof Jacobs Rozeveld (mogelijk een van de voorouders van de latere President van Amerika) lakenkoopman (mogelijk is de naam verwijzend naar het beroep, omdat de lakenloodjes vaak ënige rozen in het veld” dragen). Zijn vader Jacob Roelofs was getrouwd met Geesje Paping. In het huis aan het Akerhof werd in 1648 geboren de latere zilversmid Jacob Rozeveld. Hij wordt in 1662 leerling bij Egbert Loesing, lid van een uit Emden uitgeweken goudsmidsfamilie . In 1668 gaat hij werken in Emden bij een neef van zijn meester: Hendrik Loesing, goudsmid aldaar. In 1675 keert Jacob terug naar Groningen. Ook al heeft hij meer jaren dan de gilderol voorschrijft als ondergeschikte gewerkt, hij moet toch nog een “gezellennajaar” doormaken en een meesterstuk vervaardigen.
In 1676 wordt Jacob zilversmid; hij woont dan Akerkhof en trouwt een jaar later met de zilversmidsdochter Regina Feringa. In 1687 trouwt hij met Allagonda Aapkens en in 1691 met Geertruida Scherphuis.
Hij is vakbekwaam: Burgemeester en Raad dragen hem op “een zilveren stadszegel conform het oude” te maken, “beneffens een zilveren doose”.
In 1706 verkoopt hij het pand aan Lambertus van Giffen (1679 tot 1738; 1705) voor 2400 gulden. Hij werkt daar tot zijn dood.
De oudste zoon Lucas van Giffen (1714 tot 1758; 1738), evenals zijn vader goudsmid, erft het huis aan het Akerkhof. Ook hij is vakbekwaam en krijgt van B. en Raad opdrachten, o.a. het “insnijden” van een stadszegel. Zijn jongere broer Lambertus van Giffen (1719 tot 1790; 1746) eveneens zilversmid, blijft ongehuwd en woont bij hem in, evenals zijn moeder en zuster.
Als Lucas van Giffen in 1758 overlijdt, zet zijn vrouw Abigaël Oomkens het bedrijf voort, totdat zij hertrouwt in 1768.
Dan verkrijgt zoon Jan van Giffen (1746 tot 1781; 1766) het huis met het gereedschap, goud en zilver, getaxeerd op 6000 gulden; gedeeltelijk door erfenis, gedeeltelijk door koop.
Na zijn dood blijft ook zijn weduwe, Catrina Eissonius, evenals haar schoonmoeder dat deed, het bedrijf voortzetten.
In 1793 verkoopt zij het pand aan Jan Paping, goudsmid, voor f. 5585.
(Catrina koopt vervolgens van haar kinderloze schoonzuster Willemina Kijff, die sinds 1774 getrouwd was met Lucas van Giffen (1751 tot 1791) goudsmid, het pand dat stond “Tusschen beide Markten, hoek Guldenstraat”. Hier oefende zij het bedrijf uit totdat haar zoon Hendrik Willem van Giffen (1776 tot 1851; ) trouwde met Alagonda Aling in 1797. Vervolgens blijft hij hier wonen tot 1832. Zijn dochter trouwt in 1829 met zijn leerling en latere compagnon Nanno Folmer, die het bedrijf onder de naam “van Giffen en Folmer” voortzet.)
Jan Paping (1764 tot 1800; 1791) goudsmid, getrouwd met Christina Tymans, een dochter van een goudsmid. Hij is een zoon van den goudsmid Engelbert Papinck. Jans weduwe zet de zaak voort tot circa 1813.
Dan wordt het huis verkocht aan Lambertus van Giffen (1789 tot 1850; –), goudsmid, zoon van Lambertus van Giffen (1753 tot 1823), ontvanger bij het Hof van Justitie, en Allegonda Vos. De goudsmid Lambertus van Giffen leerde het vak bij zijn neef Hendrik Willem van Giffen. Hij zette zijn werkzaamheden voort aan het Akerkhof tot 1825. In 1813 trouwt hij Trijntje Brouwer.
Na L. van Giffen komt het huis in handen van Albert Kijff Sicman, de broer van den apotheker Sicman die in de Heerenstraat woonde. Als hulp was bij hem werkzaam eene Strating, die na Sicman’s dood er zelf een bedrijf begon. Bij hem weer werkte een Jan C. Bekker (ongehuwd) die bij van Giffen (hier wordt vermoedelijk bedoeld Lambertus van Giffen) zijn werkzaamheden begonnen was en 1867 het huis over nam.
Ruding, die bij hem het vak leerde kocht het huis in 1889 en bleef er tot zijn dood in 1938 wonen.
Meestertekens en keuren van de zilver- en goudsmeden van Giffen
Lambertus van Giffen I: 1679 – 1758; 1705
a. LvG in ruit
b. LVG* in rechthoek
c. LVG met * erboven in rechthoek
Lambertus van Giffen II: 1719 – 1790; 1746
a. LVG 2 in langwerpig vak met afsluitingen < en >
b. LVG 2 in rechthoek
Lucas van Giffen I 1514 – 1758; 1746
a. LvG in contour
Lucas van Giffen II 1751 – 1791;
a. LvG in ovaal
Jan van Giffen 1746 – 1781; 1766
a. IVG in rechthoek
Weduwe Jan van Giffen: Hendrika Catharina Eissonius
a. IVG (monogram) in rechthoek
Hendrik Willem van Giffen 1776 – 1854; 1795
a. VG in ruit
b. VG in vierkant
c. VG bloem er boven in vierkant
d. VG bloem in rechthoek
e. VG I in rechthoek met afsluitingen < en >
Nanno Folmer 1802 – 1891; ?
a. Folmer in rechthoek
f. NF monogram in vierkant **4**
c. NF 4 monogram in rechthoek
Het volgende Nieuwsbulletin (nr 12; het najaarsbulletin) zal in principe de gebruikelijke rubrieken kennen. Hopelijk krijgen we interessante copie van (jonge) leden aangeleverd.
Ook suggesties voor nieuwe rubrieken zijn uiteraard van harte welkom.
De redactie hoopt velen op de familiedag (in Groot Kievitsdal) te mogen begroeten.
De redactie
Klaas van Giffen
Matthijs van Giffen
Hans van Giffen